Trong hai thập kỷ qua, lĩnh vực khoa học thần kinh cùng với khoa học y sinh và hành vi sinh học đã trải qua những bước tiến vượt bậc, mở ra những khám phá và khái niệm mới mẻ, thách thức mọi giới hạn trước đây. Đối với những ai đam mê lĩnh vực y tế, tâm lý học hoặc mong muốn đóng góp cho ngành khoa học nghiên cứu, ngành thần kinh học không chỉ là một lựa chọn đầy thách thức mà còn cực kỳ bổ ích và hứa hẹn. Để hiểu sâu hơn về ngành học bác sĩ thần kinh, hãy cùng chúng tôi khám phá thông qua bài viết sau đây nhé!
Tìm hiểu về bác sĩ thần kinh (Thần kinh học – Neurology)
Thần kinh học là một nhánh quan trọng trong ngành y học, tập trung vào việc nghiên cứu cấu trúc, chức năng và rối loạn của hệ thần kinh. Hệ thần kinh, bao gồm não bộ, tủy sống và mạng lưới dây thần kinh lan tỏa khắp cơ thể, là trung tâm điều khiển và giao tiếp chính, điều phối mọi hoạt động từ cơ bản đến phức tạp của cơ thể con người.
Thần kinh học không chỉ giới hạn ở việc hiểu biết về hoạt động bình thường của hệ thần kinh mà còn mở rộng sang việc nghiên cứu những biến đổi do rối loạn hay bệnh lý gây ra. Những tiến bộ trong lĩnh vực lý sinh, hóa sinh, điện toán và công nghệ đã giúp đẩy mạnh nghiên cứu thần kinh lên một tầm cao mới, cho phép các nhà khoa học và bác sĩ hiểu sâu hơn về cơ chế hoạt động và phản ứng của hệ thần kinh trước những thay đổi từ môi trường bên ngoài.
Trong lĩnh vực điều trị, bác sĩ thần kinh chủ yếu tập trung vào việc giải quyết các vấn đề sức khỏe liên quan đến rối loạn thần kinh. Điều này bao gồm các bệnh lý ảnh hưởng đến hoạt động phản xạ không điều kiện, làm cản trở khả năng thích ứng của cơ thể với các yếu tố bên ngoài.
Bằng cách kết hợp hiểu biết sâu sắc về khoa học cơ bản với các ứng dụng lâm sàng, thần kinh học đang mở ra những cánh cửa mới trong việc chẩn đoán, điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho những bệnh nhân mắc các rối loạn thần kinh.
Xem thêm: Bác Sĩ Chuyên Khoa 2 Là Gì? Các Yếu Tố Để Trở Thành Bác Sĩ Chuyên Khoa 2
Phân loại các chuyên ngành bác sĩ thần kinh
Dựa trên các lĩnh vực nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu đặc thù, ngành thần kinh học có thể được phân loại thành nhiều chuyên ngành khác nhau, mỗi chuyên ngành tập trung vào một khía cạnh riêng biệt của hệ thần kinh.
| Chuyên Ngành Khoa Học Thần Kinh | Mô Tả |
| Khoa học thần kinh hành vi | Tập trung nghiên cứu về cơ sở sinh học của hành vi và ảnh hưởng của bộ não đến hành vi con người. |
| Khoa học thần kinh tế bào | Nghiên cứu về tế bào thần kinh, bao gồm hình dạng, đặc tính sinh lý ở cấp độ tế bào. |
| Khoa học thần kinh lâm sàng | Chuyên ngành này nghiên cứu về các rối loạn của hệ thần kinh. |
| Khoa học thần kinh nhận thức | Thiên về nghiên cứu các chức năng nhận thức cao hơn ở con người và cơ sở thần kinh của chúng. |
| Khoa học thần kinh tính toán | Hiểu về cách bộ não tính toán, mô phỏng và mô hình hóa các chức năng của não bằng máy tính, áp dụng định luật toán học và vật lý. |
| Khoa học thần kinh phân tử | Nghiên cứu về vai trò của các phân tử trong hệ thần kinh. |
Tố chất cần có của một bác sĩ thần kinh
- Niềm Đam Mê Khoa Học: Một yêu cầu không thể thiếu đối với bác sĩ thần kinh là niềm đam mê mãnh liệt với khoa học, đặc biệt là các lĩnh vực liên quan đến hệ thần kinh và cách nó ảnh hưởng đến con người.
- Khả Năng Nghiên Cứu: Bác sĩ thần kinh cần có khả năng nghiên cứu mạnh mẽ, từ việc cập nhật kiến thức mới nhất trong lĩnh vực y học đến việc thực hiện các nghiên cứu lâm sàng để tìm ra phương pháp điều trị mới.
- Khả Năng Lý Luận: Bác sĩ thần kinh phải có khả năng suy diễn và quy nạp mạnh mẽ để phân tích và giải quyết vấn đề, đặc biệt trong việc chẩn đoán bệnh.
- Kỹ Năng Sử Dụng Công Cụ Y Tế và Phần Mềm: Việc thành thạo sử dụng các công cụ, thiết bị y tế và phần mềm liên quan là cần thiết, giúp bác sĩ thần kinh thực hiện chẩn đoán và điều trị một cách chính xác và hiệu quả.
- Khả Năng Thực Hành Phòng Thí Nghiệm: Bác sĩ thần kinh cần có kỹ năng thực hiện và giải thích các nghiên cứu phòng thí nghiệm để hỗ trợ quá trình chẩn đoán và nghiên cứu.
- Tư Duy Phản Biện và Kỹ Năng Ra Quyết Định: Trong một môi trường nhanh chóng và thường xuyên phải đối mặt với các tình huống phức tạp, khả năng tư duy phản biện và ra quyết định nhanh chóng, chính xác là rất quan trọng.
- Khả Năng Giao Tiếp: Kỹ năng giao tiếp mạnh mẽ giúp bác sĩ thần kinh truyền đạt thông tin một cách rõ ràng và hiệu quả với bệnh nhân, đồng nghiệp và các chuyên gia y tế khác, từ đó cung cấp dịch vụ chăm sóc tốt nhất cho bệnh nhân.
Chuyện nghề: “Lời tâm sự từ bác sĩ phẫu thuật thần kinh”
Trích đoạn từ: ThS.BS. Nguyễn Đức Liên (Khoa Phẫu thuật thần kinh – BV Việt Đức)
“Những ngày đầu tiên khi lựa chọn chuyên ngành mà mình sẽ cống hiến và theo đuổi là phẫu thuật thần kinh, tôi đã thực sự sốc bởi cường độ làm việc cũng như khả năng nhẫn nhịn của các thầy, các anh, chị đi trước.
Trước hết phải học cách tiếp xúc cũng như cách để thăm khám được bệnh nhân và tìm ra triệu chứng ở những bệnh nhân hôn mê, rối loạn nhận thức, rối loạn tâm thần. Một lần đi khám bệnh nhân, thầy giáo giao nhiệm vụ cho tôi thăm khám một bệnh nhân bị chấn thương sọ não để báo cáo tóm tắt tình trạng bệnh.
Gọi hỏi bệnh nhân không trả lời, lay bệnh nhân cũng không thấy đáp ứng, đúng theo trình tự thăm khám mà các thầy đã dạy thì bước tiếp theo là tôi sẽ kích thích đau bệnh nhân để xem các đáp ứng của bệnh nhân. Ngay khi kích thích đau, bệnh nhân đã vùng dậy và tát cho tôi một cái vào mặt đến tối sầm mặt mũi.
Lúc đó tôi rất choáng váng vì cú tát bất ngờ và đau, đồng thời cũng choáng vì không biết nên làm gì tiếp theo. Khi đó, người nhà bệnh nhân ở ngay bên cạnh đã ngăn cản cú tát thứ hai mà bệnh nhân định dành cho tôi. Hỏi lại gia đình và kiểm tra lại hồ sơ, thì ra bệnh nhân đã uống rượu say, không làm chủ tốc độ và tự ngã xe máy nên bị tai nạn, do vậy khi vào viện vẫn trong tình trạng say xỉn, không hợp tác với nhân viên y tế.
Sau lần đó, tôi đã học được bài học là cần phải học cách thăm khám với những bệnh nhân tương tự như vậy. Với những bệnh nhân hôn mê, không nói được, chúng tôi phải học cách tìm ra các “triệu chứng biết nói” để giúp ích cho chẩn đoán cũng như thái độ xử trí.
Việc điều trị cho bệnh nhân cũng không dễ dàng, với những bệnh nhân tỉnh, hợp tác với bác sĩ thì còn dễ, nhưng với những bệnh nhân kích thích la hét, chửi bới thì cực kỳ là cực hình. Những lúc như vậy, bác sĩ và điều dưỡng cũng như người nhà bệnh nhân đều phải tự động viên nhau để tiếp tục chăm sóc và phục vụ bệnh nhân.
Để rồi đến khi khám lại sau 1 – 2 tháng, bệnh nhân quay lại tự nói lời xin lỗi bác sĩ do đã được người nhà kể lại lúc mình mang bệnh đã hành động như thế nào. Những lúc như vậy, chúng tôi cảm thấy rất vui và tự hào vì đã chiến thắng tử thần và giúp bệnh nhân trở lại cuộc sống.
Nhớ lại những ngày mới bước vào phòng mổ thần kinh, tôi đã rất ấn tượng với những đặc trưng riêng của chuyên ngành mình. Phòng mổ rất hiện đại với các trang thiết bị như kính vi phẫu thuật, hệ thống định vị thần kinh, hệ thống dao điện, hệ thống máy hút siêu âm, máy kích thích dây thần kinh… và tôi đã phải học từ cách sử dụng từng dụng cụ, cách bảo quản dụng cụ. Phải đi phụ mổ hàng trăm ca mổ với các thầy, cô thì tôi mới quen được cách nhìn và làm việc dưới kính vi phẫu.
Các ca mổ về thần kinh sọ não thường kéo dài, có những ca mổ từ 10 giờ sáng đến 23 giờ đêm, các bác sĩ phải là những người có sức khỏe và kiên nhẫn cao. Nếu như một ai đó lần đầu đến phòng mổ thần kinh sẽ thấy một điều ngạc nhiên là các bóng đèn trần nhà được tắt đi, chỉ còn ánh sáng từ kính vi phẫu và ánh sáng ở bàn dụng cụ mổ. Điều này làm cho tôi liên tưởng đến một tác phẩm nổi tiếng về ngành y là “đèn không hắt bóng”.
Khi chúng tôi được thầy cho phép làm một số thì mổ đầu tiên, rồi được các thầy cô cho phép làm dần tất cả các thì mổ, đến khi được chịu trách nhiệm những ca mổ đầu tiên, cảm giác lâng lâng như được ai đó khen (mặc dù chả ai khen cả, toàn là tự sướng thôi).
Và công việc cứ thế tiếp diễn như dòng chảy của thời gian, những bạn cùng khóa tôi đều đã trở thành các bác sĩ chính. Tôi được một giáo sư nước ngoài chia sẻ, để trở thành phẫu thuật viên thần kinh cần hội tụ đủ cả 3 yếu tố: đôi mắt của đại bàng, trái tim của sư tử và bàn tay của phụ nữ…”
Xem thêm: Cấu Tạo & Chức Năng Của Dây Thần Kinh Tuỷ:Tóm Tắt Kiến Thức
